Na een succesvolle carrière als fotojournalist, besloot de Duits/Amerikaanse Michael Wolf om alleen nog aan persoonlijke fotoprojecten te werken. Nu, ruim tien jaar later, is hij uitgegroeid tot een internationaal befaamde fotograaf. Het Fotomuseum geeft met 'Life in Cities' een overzicht van zijn verontrustende fotoseries.
Als een echte wereldburger heeft Wolf in veel verschillende landen gewoond. Na een jeugd in Amerika heeft hij het grootste deel van zijn journalistenbaan uitgeoefend in Duitsland. De laatste decennia vond hij nieuwe inspiratie in Hongkong, Chicago en, enigszins gedwongen door een carrièrekeuze van zijn vrouw, Parijs. Hoewel hij overal fraaie fotoreportages maakte, zijn Wolfs series over de dichtbevolkte steden in China en Japan verreweg het meest verbluffend. In de reeks 'Architecture of Density' bijvoorbeeld, heeft hij foto's van woonflats in Hongkong zo uitgesneden dat de lucht en horizon wegvallen. Door het kader lijken de rijen ramen abstracte rasters die oneindig doorlopen. Het besef dat er achter alle ontelbare kozijnen mensen wonen is overweldigend. Minstens zo verpletterend is de serie 'Tokyo Compression', waarin Wolf op intieme wijze de verstikkende drukte tijdens de ochtendspits toont. Op een onbewaakt gedeelte van een metrostation, ontdekte hij een smal perronnetje waar hij ongestoord de ingeklemde forenzen achter de ramen van de voertuigen kon vastleggen. Zijn foto's geven genadeloos weer hoe ontredderde reizigers zich overgeven aan de massale verdrukking. Op sommige beelden staan de passagiers met hun hoofd tegen de beslagen ruiten aangeperst. Geen smakelijk gezicht, als je bedenkt dat de bewaseming op het glas vooral bestaat uit collectieve adem- en zweetdampen. Diverse reizigers lijken zich bewust van Wolfs camera en proberen zich wanhopig af te wenden. Anderen hebben zich vermoeid teruggetrokken in hun eigen wereld en staan de rit uit met gesloten ogen.
De meest schrijnende fotoreeks is 'The Real Toy Story'. Voorafgaand aan deze serie verzamelde Wolf talrijke plastic 'Made in China' speeltjes. Naar eigen zeggen is deze drang ontstaan omdat hij van zijn ouders vroeger alleen maar met houten speelgoed mocht spelen. De vraag 'waar komt het speelgoed eigenlijk precies vandaan?' motiveerde hem om enige tijd later in Chinese speelgoedfabrieken arbeiders te portretteren die zich dagelijks onderwerpen aan het uitzichtloze lopendebandwerk. Aan een wand op de expositie hangen zijn foto's van vermoeide en zelfs verminkte speelgoedmakers tussen ruim 20.000 opgeplakte speelpoppetjes. Het vrolijk ogende speelgoed vormt zo een wrange omlijsting van de deprimerende portretten.
Menselijkheid
Dat Wolf geen fan is van de grootschalige modernisering in de Aziatische steden, is wel aan zijn foto's af te lezen. Zelf ziet hij de uitdijende ontmenselijking in de megasteden als een wereldwijde tragedie. Het meest verontrustend is daarbij nog wel het besef dat mensen deze catastrofe eigenhandig creëren. ''Urbanisatie heeft ons levenskwaliteit niet verbeterd'', aldus Wolf. ''Steden worden drukker, vuiler en luidruchtiger. [...] De disbalans tussen arm en rijk groeit met de dag''.
Toch is het te simplistisch om zijn series enkel op te vatten als waarschuwingen voor groeiende inhumaniteit in de wereld. Want hoewel Wolfs foto's alarmerend kunnen uitwerken, zoekt hij juist ook naar sporen van menselijkheid in anonieme miljoenensteden.
Soms doet hij dit door letterlijk op personen in te zoomen, zoals in de serie 'The Transparent City' waar hij op zijn eerder gemaakte foto's van wolkenkrabbers een zakenman ontdekte die 's avonds een partijtje golf speelt. In zijn reeks '100 x 100' laat hij individualiteit op een heel andere wijze zien door bewoners in identieke eenkamerappartementen te portretteren. De honderd foto's bewijzen dat iedereen exact dezelfde ruimte van slechts 9m2 totaal anders heeft kunnen inrichten. Bovendien is het wonderbaarlijk om te zien, hoe ieder zijn leven in zo'n klein hokje weet te passen.
De recent afgeronde serie 'Informal Solutions' geeft de verborgen menselijkheid in de stad het meest poëtisch weer. Tijdens zwerftochten door de kleine steegjes van Hongkong bestudeerde Wolf in de afgelopen jaren de vindingrijkheid waarmee mensen uit de onderklasse dagelijkse problemen oplossen. Zijn foto's van gekleurde schoonmaakhandschoentjes op ventilatieroosters, speels uitgestalde dweilstokken en inventieve houtje-touwtjestoelen, geven de expositie een hoopvolle noot: het gebrek aan geld en ruimte zorgt dan wel voor benauwende taferelen in de megastad, maar ongemerkt blijkt het ook een grote stimulans voor de onuitputtelijke creativiteit van haar hardwerkende bewoners.
Micheal Wolf, Life in Cities
Te zien t/m 22 april 2018
Fotomuseum Den Haag
www.fotomuseumdenhaag.nl
Geplubliceerd in weekkrant Den Haag Centraal op 12 april 2018
Afbeeldingen:
- Michael Wolf, Architecture of Density, Hong Kong (2003-2014). © Michael Wolf 2018
- Michael Wolf, Tokyo Compression, Tokyo 2010-2013. © Michael Wolf 2018
Als een echte wereldburger heeft Wolf in veel verschillende landen gewoond. Na een jeugd in Amerika heeft hij het grootste deel van zijn journalistenbaan uitgeoefend in Duitsland. De laatste decennia vond hij nieuwe inspiratie in Hongkong, Chicago en, enigszins gedwongen door een carrièrekeuze van zijn vrouw, Parijs. Hoewel hij overal fraaie fotoreportages maakte, zijn Wolfs series over de dichtbevolkte steden in China en Japan verreweg het meest verbluffend. In de reeks 'Architecture of Density' bijvoorbeeld, heeft hij foto's van woonflats in Hongkong zo uitgesneden dat de lucht en horizon wegvallen. Door het kader lijken de rijen ramen abstracte rasters die oneindig doorlopen. Het besef dat er achter alle ontelbare kozijnen mensen wonen is overweldigend. Minstens zo verpletterend is de serie 'Tokyo Compression', waarin Wolf op intieme wijze de verstikkende drukte tijdens de ochtendspits toont. Op een onbewaakt gedeelte van een metrostation, ontdekte hij een smal perronnetje waar hij ongestoord de ingeklemde forenzen achter de ramen van de voertuigen kon vastleggen. Zijn foto's geven genadeloos weer hoe ontredderde reizigers zich overgeven aan de massale verdrukking. Op sommige beelden staan de passagiers met hun hoofd tegen de beslagen ruiten aangeperst. Geen smakelijk gezicht, als je bedenkt dat de bewaseming op het glas vooral bestaat uit collectieve adem- en zweetdampen. Diverse reizigers lijken zich bewust van Wolfs camera en proberen zich wanhopig af te wenden. Anderen hebben zich vermoeid teruggetrokken in hun eigen wereld en staan de rit uit met gesloten ogen.
De meest schrijnende fotoreeks is 'The Real Toy Story'. Voorafgaand aan deze serie verzamelde Wolf talrijke plastic 'Made in China' speeltjes. Naar eigen zeggen is deze drang ontstaan omdat hij van zijn ouders vroeger alleen maar met houten speelgoed mocht spelen. De vraag 'waar komt het speelgoed eigenlijk precies vandaan?' motiveerde hem om enige tijd later in Chinese speelgoedfabrieken arbeiders te portretteren die zich dagelijks onderwerpen aan het uitzichtloze lopendebandwerk. Aan een wand op de expositie hangen zijn foto's van vermoeide en zelfs verminkte speelgoedmakers tussen ruim 20.000 opgeplakte speelpoppetjes. Het vrolijk ogende speelgoed vormt zo een wrange omlijsting van de deprimerende portretten.
Menselijkheid
Dat Wolf geen fan is van de grootschalige modernisering in de Aziatische steden, is wel aan zijn foto's af te lezen. Zelf ziet hij de uitdijende ontmenselijking in de megasteden als een wereldwijde tragedie. Het meest verontrustend is daarbij nog wel het besef dat mensen deze catastrofe eigenhandig creëren. ''Urbanisatie heeft ons levenskwaliteit niet verbeterd'', aldus Wolf. ''Steden worden drukker, vuiler en luidruchtiger. [...] De disbalans tussen arm en rijk groeit met de dag''.
Toch is het te simplistisch om zijn series enkel op te vatten als waarschuwingen voor groeiende inhumaniteit in de wereld. Want hoewel Wolfs foto's alarmerend kunnen uitwerken, zoekt hij juist ook naar sporen van menselijkheid in anonieme miljoenensteden.
Soms doet hij dit door letterlijk op personen in te zoomen, zoals in de serie 'The Transparent City' waar hij op zijn eerder gemaakte foto's van wolkenkrabbers een zakenman ontdekte die 's avonds een partijtje golf speelt. In zijn reeks '100 x 100' laat hij individualiteit op een heel andere wijze zien door bewoners in identieke eenkamerappartementen te portretteren. De honderd foto's bewijzen dat iedereen exact dezelfde ruimte van slechts 9m2 totaal anders heeft kunnen inrichten. Bovendien is het wonderbaarlijk om te zien, hoe ieder zijn leven in zo'n klein hokje weet te passen.
De recent afgeronde serie 'Informal Solutions' geeft de verborgen menselijkheid in de stad het meest poëtisch weer. Tijdens zwerftochten door de kleine steegjes van Hongkong bestudeerde Wolf in de afgelopen jaren de vindingrijkheid waarmee mensen uit de onderklasse dagelijkse problemen oplossen. Zijn foto's van gekleurde schoonmaakhandschoentjes op ventilatieroosters, speels uitgestalde dweilstokken en inventieve houtje-touwtjestoelen, geven de expositie een hoopvolle noot: het gebrek aan geld en ruimte zorgt dan wel voor benauwende taferelen in de megastad, maar ongemerkt blijkt het ook een grote stimulans voor de onuitputtelijke creativiteit van haar hardwerkende bewoners.
Micheal Wolf, Life in Cities
Te zien t/m 22 april 2018
Fotomuseum Den Haag
www.fotomuseumdenhaag.nl
Geplubliceerd in weekkrant Den Haag Centraal op 12 april 2018
Afbeeldingen:
- Michael Wolf, Architecture of Density, Hong Kong (2003-2014). © Michael Wolf 2018
- Michael Wolf, Tokyo Compression, Tokyo 2010-2013. © Michael Wolf 2018
RSS-feed
